Το λογισμικό Flash Detection Software (FDS) είναι ένα εργαλείο για την ανίχνευση λάμψεων πρόσκρουσης στη Σελήνη. Αυτό το λογισμικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε ερασιτέχνη ή επαγγελματία αστρονόμο που παρατηρεί τη Σελήνη ή πλανήτες με βιντεοκάμερες ή υψηλού ρυθμού καρέ sCMOS/CCD για την επεξεργασία των δεδομένων και να εντοπίσει όλες τις υποψήφιες λάμψεις πρόσκρουσης. Ο απώτερος στόχος είναι να ενθαρρυνθούν και να αυξηθούν οι παρατηρήσεις λάμψεων πρόσκρουσης τόσο από επαγγελματίες όσο και από ερασιτέχνες αστρονόμους και να επιτραπεί η επαλήθευση των λάμψεων πρόσκρουσης από πολλές τοποθεσίες. Το λογισμικό αναπτύχθηκε και δοκιμάστηκε σε παρατηρήσεις λάμψεων πρόσκρουσης στη Σελήνη, ωστόσο ενθαρρύνουμε τη χρήση του σε παρατηρήσεις πλανητών (π.χ. Δίας, Άρης).
Ιστορικό
Οι παραγήινοι αστεροειδείς (NEO) και μετεωροειδείς είναι υπολείμματα από τη διαδικασία σχηματισμού του ηλιακού συστήματος και αποτελούν βασικό κομμάτι του διαστημικού περιβάλλοντος. Υπάρχουν περισσότερα αντικείμενα μικρού μεγέθους, αλλά συχνά καίγονται στην ατμόσφαιρα της Γης και επομένως αποτελούν μικρή απειλή στο έδαφος. Ωστόσο, τα διαστημόπλοια που βρίσκονται σε τροχιά δεν προστατεύονται από την ατμόσφαιρα και ως εκ τούτου κινδυνεύουν από συγκρούσεις με μικρά αντικείμενα. Οι γνώσεις μας για τη συχνότητα και την κατανομή των αντικειμένων αυτών είναι ελλιπείς, αλλά απαραίτητες για την αξιολόγηση του κινδύνου που ενέχει για τα διαστημικά περιουσιακά στοιχεία. Η παρατήρηση λάμψεων πρόσκρουσης NEO στο μη φωτισμένο μέρος της Σελήνης ή στην επιφάνεια πλανητών είναι μια πολλά υποσχόμενη μεθοδολογία για την καλύτερη εκτίμηση αυτών των παραμέτρων.
Το πρόγραμμα NELIOTA παρακολουθεί τη Σελήνη με το τηλεσκόπιο Κρυονερίου διαμέτρου 1,2 μέτρων από τις αρχές του 2017 και έχει ανιχνεύσει πάνω από 160 λάμψεις πρόσκρουσης μέχρι σήμερα (Δεκέμβριος 2022). Δεδομένης της επιτυχίας αυτού του προγράμματος, η ομάδα NELIOTA ανέπτυξε ένα δημοσίως διαθέσιμο εργαλείο ανοιχτού κώδικα για την ανίχνευση λάμψεων πρόσκρουσης. Το FDS αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της σύμβασης 4000135574/21/NL/IB/gg με την ESA και κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2022. Το λογισμικό διανέμεται χρησιμοποιώντας την άδεια «GNU lesser license».
Αρχιτεκτονική Λογισμικού
Το σύστημα λογισμικού FDS χωρίζεται σε τρεις ξεχωριστούς τομείς σχετικά με τις παρακάτω λειτουργίες:
- Τομέας παρατήρησης, διαδικτυακής ανίχνευσης και εγγραφής: Εκτελεί τις παρακάτω διαδικασίες ταυτόχρονα: α) παρατηρήσεις του στόχου και συγκεκριμένων πηγών με τηλεσκόπιο, β) λήψη εικόνας με σύστημα κάμερας κατά τη διάρκεια των παρατηρήσεων, γ) εφαρμογή αλγόριθμου ανίχνευσης συμβάντων σε πραγματικό χρόνο, και δ) καταγραφή των εικόνων που περιλαμβάνουν υποψήφια συμβάντα, καθώς και συγκεκριμένα μεταδεδομένα σε μια συσκευή αποθήκευσης. Όλες αυτές οι διαδικασίες αναπτύσσονται ως plugin για το λογισμικό FireCapture.
- Τομέας offline ανίχνευσης: Επεξεργάζεται τις καταγεγραμμένες εικόνες για να τις ταξινομήσει ως αληθώς θετικές ή ψευδώς θετικές και εξάγει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με το συμβάν, όπως το full-width half-maximum, και παράγει μια λίστα συμβάντων και εικόνες που περιέχουν συμβάντα.
- Τομέας εντοπισμού θέσης: Εκτελεί το έργο του εντοπισμού της θέσης αυτών των εκλάμψεων πρόσκρουσης και του προσδιορισμού των σεληνογραφικών τους συντεταγμένων (απαιτεί αλληλεπίδραση με τον χρήστη).