Κρυονέρι
Το αστεροσκοπείο Κρυονερίου βρίσκεται σε υψόμετρο 900μ περίπου στο όρος Κυλλήνη (Ζήρεια) κοντά στο χωριό Κρυονέρι του νομού Κορινθίας. Είναι ιδιοκτησία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και ιδρύθηκε το 1972.
Με μια Ματιά
Η κατασκευή του τηλεσκοπίου και η πρώτη αναβάθμισή του
Το κατοπτρικό τηλεσκόπιο, στην αρχική του διαμόρφωση, ήταν τύπου Cassegrain με πρωτεύον παραβολικό κάτοπτρο (διαμ. 1.2μ), δευτερεύον υπερβολοειδές (διαμ. 0.27μ) και εστιακό λόγο f/13. Κατασκευάστηκε και εγκαταστάθηκε το 1975* από την βρετανική εταιρεία Grubb Parsons Co., Newcastle. Τα κάτοπτρα κατασκευάστηκαν από υλικό Zerodur (ένα είδος γυαλιού με μηδενική διαστολή). Πληροφορίες για την αρχική χρηματοδότηση του τηλεσκοπίου των 1.2 μέτρων, που κατέστη δυνατή χάρη στο κληροδότημα του Μαρίνου Κοριαλένιου το 1916 και την επιτυχή αίτηση του Δρ. Κωτσάκη στην κυβέρνηση το 1971, δίνεται στο ακόλουθο άρθρο, που δημοσιεύτηκε το 2007, στο Ενημερωτικό δελτίο Ίππαρχος.
Τον Μάιο του 2016, το τηλεσκόπιο αναβαθμίστηκε από την DFM Engineering Inc., στο πλαίσίο το προγράμματος NELIOTA. Η αναβάθμιση περιλάμβανε την αντικατάσταση ορισμένων μηχανικών μερών του τηλεσκοπίου, ένα νέο σύστημα ελέγχου, αυτοματισμό θόλου και την εγκατάσταση ενός οργάνου Prime Focus Instrument (PFI) ικανό να προσφέρει οπτικό πεδίο (με εστιακό λόγο f/2.8) όπως απαιτείται για παρατηρήσεις των σεληνιακών προσκρούσεων (Xilouris et al. 2018).
Μια άριστη υποδομή για την Εκπαίδευση και τη Διάχυση της Επιστήμης
To Αστεροσκοπείο Κρυονερίου χρησιμοποιείται, για πολλές δεκαετίες, ως μέσο εκπαίδευσης αλλά και για τη διάχυση της γνώσης στο ευρύ κοινό. Συγκεκριμένα, έχει χρησιμοποιηθεί για την εκπαίδευση φοιτητών σε πρακτικές ασκήσεις παρατηρησιακής αστροφυσικής, όπως η φωτομετρία διπλών και μεταβλητών άστρων, η μελέτη αστρικών συστημάτων και αντικειμένων του ηλιακού συστήματος και άλλα. Μέχρι τώρα έχουν εκπαιδευτεί περισσότεροι από σαράντα (40) φοιτητές από τα Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Πατρών σε παρατηρήσεις φωτομετρίας. Από το 1995, χιλιάδες επισκέπτες έχουν ξεναγηθεί στους χώρους του Αστεροσκοπείου Κρυονερίου, είτε στα πλαίσια εκδηλώσεων ανοιχτών θυρών, ή δράσεων όπως η «Βραδιά του Ερευνητή» είτε στα πλαίσια ξεναγήσεων ομάδων επισκεπτών. Τις εκδηλώσεις αυτές πλαισιώνουν και ερασιτέχνες αστρονόμοι.
Photo: Dr. A. Liakos
Εγκαταστάσεις και Υποδομές Πληροφορικής
Οι εγκαταστάσεις στο Αστεροσκοπείο Κρυονερίου περιλαμβάνουν το κτήριο με τον θόλο που φιλοξενεί το τηλεσκόπιο, το κτήριο ελέγχου του τηλεσκοπίου, τον ξενώνα, έναν θόλο που στεγάζει το μικρό τηλεσκόπιο, καθώς και το κτήριο που φιλοξενεί τον ηλεκτρικό εξοπλισμό και τις υποστηρικτικές γεννήτριες ισχύος.
Οι υποδομές πληροφορικής του παρατηρητηρίου στο Κρυονέρι περιλαμβάνουν αποκλειστική (μικροκυματική) ζεύξη 20 Mbps μετάδοσης δεδομένων διακίνησης προς τις εγκαταστάσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, στην Πεντέλη. Η σύνδεση είναι ασφαλής και αξιόπιστη και χρησιμοποιείται για απευθείας μεταφορά δεδομένων όλων των αστρονομικών, μετεωρολογικών και σεισμολογικών δεδομένων των επιστημονικών οργάνων. Επιπλέον, έχει εγκατασταθεί ένα μικρό LAN (100Mbps) για την υποστήριξη όλων των επιστημονικών δραστηριοτήτων και των απαιτήσεων του προσωπικού.
Το 2016 εγκαταστάθηκε νέο δίκτυο LAN 1Gbps για την υποστήριξη των ερευνητικών δραστηριοτήτων του αναβαθμισμένου τηλεσκοπίου, στο πλαίσιο του προγράμματος NELIOTA. Επιπλέον, εγκαταστάθηκαν νέο σύστημα UPS και νέα συστήματα κεραυνών και γείωσης για την παροχή προηγμένης προστασίας και αξιοπιστίας σε όλη τη λειτουργία του παρατηρητηρίου. Η κύρια συστοιχία υπολογιστών αποτελείται από δύο (2) διακομιστές κόμβων HP DL380 Gen9. Κάθε διακομιστής διαθέτει τις ακόλουθες προδιαγραφές: (1) 1 x επεξεργαστής Intel Xeon E5-2660v3, (2) 64 GB Μνήμη (8×8 GB 1Rx4 PC4-2133P-R κιτ), (3) 2 x Εσωτερική αποθήκευση HP 300 GB 12G SAS 10K (2,5 ίντσες και ) Smart Array P440ar/2G FIO RAID Controller HP Ethernet 10Gb 2Port 530SFP+ Adaptor.
Κάθε διακομιστής διασυνδέεται με διακόπτη HP 2920-24G μέσω διπλών συνδέσεων οπτικών ινών 10 GbE. Για αυτόν τον λόγο, το Switch διαθέτει 2xHP 2920 2-port 10GbE SFP+ Modules. Το υποσύστημα αποθήκευσης αποτελείται από έναν χώρο αποθήκευσης HP MSA 2040 SAN DC SFF που περιλαμβάνει ένα πρόσθετο περίβλημα δίσκου HP D2700. Το υποσύστημα αποθήκευσης είναι γεμάτο με σκληρούς δίσκους 32xHP 1,2 TB 6 GB SAS 10K SFF DP ENT, παρέχοντας συνολική χωρητικότητα RAW 38,4 TB. Το υποσύστημα SAN διασυνδέεται με τον διακόπτη HP 2920-24G μέσω οκτώ συνδέσεων Gigabit Ethernet Copper μέσω iSCSI.