NELIOTA

Το ερευνητικό πρόγραμμα NELIOTA (Near-Earth object Lunar Impacts and Optical TrAnsients) χρηματοδοτείται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) από το 2015. Για τις ανάγκες του προγράμματος χρησιμοποιείται το τηλεσκόπιο 1.2 μ του Αστεροσκοπείου Κρυονερίου Κορινθίας στο οποίο έχει τοποθετηθεί ειδικό οπτικό σύστημα δύο καμερών, οι οποίες καταγράφουν ταυτόχρονα στο κόκκινο και στο υπέρυθρο τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Από τον Ιούνιο του 2021 το πρόγραμμα χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του προγράμματος της ESA “Consolidating Activities Regarding Moon, Earth and NEOs” (CARMEN, ESA Contract No. 4000134667/21/D/MRP).

Εκλάμψεις λόγω προσκρούσεων μετεωροειδών στη σεληνιακή επιφάνεια, οι οποίες ανιχνεύτηκαν από το πρόγραμμα NELIOTA έως τον Οκτώβριο 2021.

Το πρόγραμμα NELIOTA παρατηρεί τη Σελήνη με σκοπό να εντοπίσει εκλάμψεις λόγω προσκρούσεων μετεωροειδών/παραγήινων αντικειμένων (NEOs) στην επιφάνεια της Σελήνης. Βραχυπρόθεσμος στόχος του είναι ο προσδιορισμός της συχνότητας εμφάνισης και η κατανομή των μαζών αυτών των αντικειμένων στον κοντινό διαστημικό χώρο της Γης. Ο μεσοπρόθεσμος στόχος αφορά τον υπολογισμό των στατιστικών ιδιοτήτων αυτών των αντικειμένων και την προώθησή τους στη διαστημική βιομηχανία, η οποία, με τη σειρά της, θα τις χρησιμοποιήσει προς βελτίωση της θωράκισης των δορυφορικών συστημάτων αλλά και των διαστημικών αποστολών.

Οι παρατηρήσεις ξεκίνησαν τον Φεβρουάριο του 2017 και είναι προγραμματισμένες να συνεχίσουν έως και το καλοκαίρι του 2023. Έως σήμερα (Οκτώβριος 2021), έχουν καταγραφεί πάνω από 130 πλήρως επιβεβαιωμένες εκλάμψεις, ενώ περισσότερες από 50 επιπλέον έχουν χαρακτηριστεί ως δυνητικά υποψήφιες (δηλ. η εκπέμπουσα ενέργειά τους ήταν σχετικά χαμηλή για να εντοπιστούν ταυτόχρονα και στις δύο κάμερες). Σύμφωνα με την τελευταία στατιστική μελέτη της ομάδας NELIOTA (Liakos et al., 2020, A&A, 633, 112), έχει βρεθεί ότι 108 σποραδικά μετεωροειδή ανά ώρα εισέρχονται στη μεσόσφαιρα της Γης (ύψος 90 χλμ), ενώ 8 μετεωροειδή ανά ώρα προσπίπτουν σε ολόκληρη τη σεληνιακή επιφάνεια. Η πλειοψηφία αυτών των αντικειμένων έχουν μάζες μικρότερες από 100 γρ. και μεγέθη μικρότερα από 5 εκ. σε διάμετρο, ενώ οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται τοπικά κατά τη διάρκεια των προσκρούσεων στη Σελήνη κυμαίνονται μεταξύ 2000-4500 Κ.

Περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με το πρόγραμμα NELIOTA δίνονται στην επίσημη ιστοσελίδα του προγράμματος.